Loading [MathJax]/extensions/TeX/AMSmath.js

Không gian vectơ các số đại số

Thứ Năm, 23 tháng 2, 2017

Bài toán:
Chứng minh rằng tập hợp \mathbb{A} các số đại số lập thành một không gian vectơ trên trường \mathbb{Q}.
Giải:
Ta chỉ cần chứng minh rằng tập hợp \mathbb{A} là một không gian con của không gian vectơ \mathbb{C} trên trường \mathbb{Q}. Muốn vậy, ta chứng minh rằng \mathbb{A} đóng kín với phép cộng và phép nhân vô hướng.

Giả sử \alpha, \beta là các số đại số bất kì. Khi đó, tồn tại hai đa thức f(x), g(x) \in \mathbb{Q}[x] lần lượt nhận \alpha,\beta. Giả sử \deg f(x) = m \geq 1, \deg g(x) = n \geq 1 .

Xét:
\mathbb{B} = \left \{ \sum q_{ij}\alpha ^i \beta ^j, \quad q_{ij} \in \mathbb{Q} \right \} \subset \mathbb{C}

Bổ đề:
Mọi phần tử \alpha ^k với k\geq m đều là tổ hợp tuyến tính của:
1, \alpha, ..., \alpha^{m-1} 

Chứng minh bổ đề bằng quy nạp.
Thật vậy, với k=m, nếu:
f(x) = a_mx^m + a_{m-1}x^{m-1} + ... + a_0, \quad a_m \neq 0
Thì
\alpha ^m = -\frac{a_{m-1}}{a_m}.\alpha ^{m-1} - ... -\frac{a_0}{a_m}.1
Giả sử:
\alpha^k = b_{m-1}.\alpha^{m-1}+...+b_0.1
Khi đó:
\begin{align*}\alpha^{k+1} &= \alpha.\left(b_{m-1} \alpha^{m-1}+...+b_0.1 \right) \\ &= b_{m-1}\alpha^m + \left( b_{m-2}\alpha^{m-1}+...+b_0.\alpha \right)\\ &= b_{m-1} \left(-\frac{a_{m-1}}{a_m}.\alpha ^{m-1} - ... -\frac{a_0}{a_m}.1\right)+ \left( b_{m-2}\alpha^{m-1}+...+b_0.\alpha \right) \\ &=c_{m-1}\alpha^{m-1}+...+c_0.1\end{align*}

Bổ đề được chứng minh xong.

Tương tự, mọi phần tử \beta ^p với p\geq n đều là tổ hợp tuyến tính của:
1, \beta, ..., \beta^{n-1} 

Do đó, mọi phần tử của \mathbb{B} đều là tổ hợp tuyến tính của m.n phần tử của các phần tử dạng 
\alpha ^i \beta ^j;\quad  i=0,1,...,m; \quad j=0,1,...,n
Suy ra: \dim \mathbb{B} \leq mn
Các phần tử:
1=(\alpha + \beta)^0, (\alpha + \beta), ..., (\alpha + \beta)^{m.n}phải phụ thuộc tuyến tính. Tức là tồn tại các số d_i, i=0,1,...,mn sao cho:
d_0.1 + d_1.(\alpha+\beta) +...+ d_{mn}(\alpha + \beta)^{m.n} = 0Vậy tồn tại đa thức: 
h(x) = d_0 + ... +d_{mn}x^{mn}\in \mathbb{Q}[x]
nhận \alpha+\beta làm nghiệm.
Do đó \alpha+\beta \in \mathbb{A}, hay \mathbb{A} đóng kín với phép cộng.

Tương tự: 
r\alpha \in \mathbb{A}, \forall \alpha \in \mathbb{A}, \forall r \in \mathbb{Q}
Vậy \mathbb{A} là một không gian vectơ con của \mathbb{C} trên trường \mathbb{Q}.

0 comments:

Đăng nhận xét

 
Copyright © 2012 Hoàng Ngọc Thế. All rights reserved. Ghi rõ nguồn Hoàng Ngọc Thế khi phát hành lại thông tin trên trang này.